8 Mart Dünya Kadınlar Günü dolayısıyla ilkyazımızda İslam’da kadının yeri konusu üzerinde durmayı uygun gördük. Yüce Allah yeryüzünde her şeyi çift olarak yaratmış, insanoğlunu da erkek ve kadından yaratarak bu ikisinden neslin devamını sağlamıştır. Şüphesiz kadın ve erkek fıtri olarak aynı özelliklere sahip değildir. Erkek ailenin geçim ve maişetini temin etmekle görevlendirildiği için fiziki olarak daha güçlü, daha sert ve daha dayanıklı olarak yaratılmışken, kadın ise çocuk terbiyesi sorumluluğuyla daha duygusal, daha şefkatli ve daha merhametli olarak yaratılmıştır. Ancak bu fıtri farklılığa rağmen Yüce Allah, kadın ve erkeğin eşit sorumluluğuna vurgu yapmıştır. “Mü’min olarak, erkek veya kadın, her kim salih ameller işlerse, işte onlar cennete girerler ve zerre kadar haksızlığa uğratılmazlar.” (4/Nisa, 124) ayetiyle Yüce Allah üstünlüğün cinsiyette değil takvada ve iyi işlerde olduğunu belirtmiştir. Hz. Peygamber de insan olmaları itibariyle bütün insanların bir tarağın dişleri gibi eşit olduğuna vurgu yaparak kadın ve erkeği bir bütünün iki yarısı şeklinde tanımlamıştır. Bunun için, İslâm’a göre üstünlük, ancak takva ile yani Allah’a karşı sorumluluk bilinciyle hareket etmekle gerçekleşmektedir.
Herkesçe malumdur ki, Hz. Peygamber’in dünyaya teşrif ettiği toplumda kadının itibarı son derece düşüktü. Öyle ki cahiliye insanı kız çocuklarının dünyaya gelmesini kendileri açısından en büyük utanç kaynağı olarak kabul eder ve bu utanç tablosundan bir an önce kurtulmak isterlerdi. Bu konuda Yüce Allah şunları ifade etmiştir: “Onlardan biri, kız ile müjdelendiği zaman içi öfke ile dolarak yüzü simsiyah kesilir! Kendisine verilen kötü müjde(!) yüzünden halktan gizlenir. Şimdi onu, aşağılanmış olarak yanında tutacak mı, yoksa toprağa mı gömecek? Bak, ne kötü hüküm veriyorlar!” (16/Nahl, 58-59).
İnsani anlayışla bağdaştırılması mümkün olmayan bu cahiliye geleneğine göre onlardan bazıları kızlarını dünyaya gelir gelmez öldürür, bazıları da çocuk altı yaşına ulaştığında, onlara en güzel elbiselerini giydirip, akrabalarına götürdüklerini söyleyerek çöle götürür ve oradaki çukurlara gömerek o zavallı çocukları sırf kız oldukları için yaşamlarına son verirlerdi. Diri diri gömülen kız çocuğunun, hangi günahtan ötürü öldürüldüğü sorulduğu zaman,(81/Tekvir,5-6) ayetiyle Yüce Allah, insanlıktan nasibini almamış bu taşlaşmış kalplere yaptıkları zulmün hesabını soracağını ifade etmiştir.
Toplumsal hayatta herhangi bir işte çalışarak kendi ayakları üzerinde durabilme veya herhangi bir konuda fikir beyan edebilme hakkına sahip olamayan kadının o günkü toplum nazarındaki imajı, erkeğe hizmet etmek üzere yaratılmış bir mahlûk olmasıydı.
Peki! Cahiliye dönemi Arap yarımadasında kadının konumu bu iken diğer yerlerde durum bundan farklı mıydı? Bu soruya müsbet cevap çok zordur. Çünkü gerek Mısır’da, gerek Hindistan’da gerekse Çin’de kadın yine toplumda ikinci sınıf yarı özgür bir insan konumunda yer almaktaydı. Kadının bu makus talihi, Yüce Allah’ın, elçisini insanlığa rahmet olarak göndermesiyle değişmiş, bir hayvan kadar değeri olmayan kadın İslam diniyle hak ettiği konuma yani erkeğin diğer yarısı olarak eşit statüye kavuşmuştur. Hz. Peygamber’in eğitim- öğretim faaliyetleri arasına kadınları da dâhil etmesi, onlara toplumda görev ve sorumluluklar vermesi, kadınlardan biat alarak onlarla da istişare etmesi o dönem için hiç şüphesiz devrim mahiyetinde uygulamalardı. Hatta Hz. Peygamber kadınları o kadar güzel eğitmiş onlara o kadar özgüvenle yetiştirmeyi başarmıştır ki, bir kadın hutbe veren halife Hz.Ömer’in mehir konusundaki bir uygulamasını, ayete aykırı olduğu gerekçesiyle eleştirmiş ve bu durum karşısında Hz. Ömer de “Ömer hata etti, kadın doğru söyledi” diyerek kadının haklılığını teyit etmiştir.

Hz. Peygamber kadınlara iyi davranmayı tavsiye ederek onların saygıdeğer konumuna vurgu yapmış ve onlara hak ettikleri değeri vermiştir. Bunu da “Cennet anaların ayakları altındadır” ve “Sizin en hayırlınız eşlerine karşı en iyi davrananızdır” gibi sözleriyle ifade etmiştir. Yine Hz. Peygamber’in anne-babalara kız-erkek ayrımı yapmaksızın bütün çocuklarına eşit muamele yapmalarını tavsiye etmesi, kız çocuklarını hakir gören cahiliye geleneğini ortadan kaldırmaya yöneliktir.

Bu noktada bir konuya daha açıklık getirmeyi istiyoruz. Hz. Peygamber’in “İlim öğrenmek kadın ve erkek her Müslüman üzerine farzdır.” sözü tüm açıklığıyla ortada iken, Hz. Peygamber kadınların eğitimine önem verip, bazen bizzat kendi, bazen de Hz. Aişe’yi görevlendirmişken sonraki süreçte “Kız çocuklarını okutmak günahtır” şeklinde bir anlayışın ortaya çıkması geçmişimizde kara bir leke olarak yerini almıştır. Üzülerek belirtmeliyiz ki, kanaatimizce bu durum kadını cahil bırakarak onlar üzerinde daha kolay hâkimiyet kurmayı amaçlayan erkek egemen bir zihniyetin ürünüdür. Bu ürün kısa zamanda meyvelerini vermiş ve kadın sosyal hayattan uzakta ev hayatına hapsedilerek sosyal statüsünü yeniden kaybetmiştir. Feminist zihniyetin İslam’ı en çok eleştirdiği nokta, İslam topraklarında kadının ikinci sınıf bir mevkide yer almasıdır. Ancak burada altını çizerek vurgulamak istediğimiz nokta şu ki: Geçmişte kadınımızın bu şekilde ikinci plana itilmiş olması en kâmil din olan İslam dininden değil bilakis bu dini tam olarak anlayamamış olan Müslümanlardan kaynaklanmıştır.
İslam dininde kadına ve kadın haklarına verilen önemi Hz. Peygamber’in bütün dünyaya ders olması gereken şu sözleriyle ifade etmek istiyoruz: “Kadınların haklarını gözetmenizi ve bu konuda Allah'tan korkmanızı tavsiye ederim. Siz kadınları Allah'ın emâneti olarak aldınız. Onların nâmus ve ismetlerini Allah adına söz vererek helâl edindiniz. Sizin kadınlar üzerinde hakkınız, onların da sizin üzerinizde hakları vardır.” Sözlerimi son bir ifadeyle tamamlamak istiyorum: “21. Yüzyıl kadınların yüzyılı olacak ve kadınlarını iyi yetiştiren toplumlar ileri ve gelişmiş devletler arasındaki yerini alacaktır.”
Alim BAYHAN  15.03.2011